خط مشی مجموعه کتابخانه بیمارستان بهارلو
کتابخانه ومراکز اطلاع رسانی بیمارستان بهارلو داری یک خط مشی مدون مجموعه سازی که با هدف نیاز سنجی، گردآوری، سازماندهی واشاعه اطلاعات شکل گرفته است. باید توجه داشت که مجموعه سازی نخستین رکن در کتابداری و اطلاع رسانی و کتابخانه هاست؛ زیرا سایر فعالیت های کتابخانه به صورت مستقیم یا غیر مستقیم پس از مجموعه سازی شروع می شود و کمیت و کیفیت دورکن دیگر کتابخانه یعنی سازماندهی واشاعه اطلاعات به شدت متأثراز آن است. تأمین منابع اطلاعاتی به صورت درست، به موقع و متناسب با نیازهای مراجعان می تواند باعث غنی سازی مجموعه و رفع نیاز مخاطبان، گردد. با توجه به این مطالب داشتن یک خط مشی مدون مجموعه سازی در یک کتابخانه دانشگاهی دارای اهمیت خاصی می باشد.
مجموعه سازی:
مجموعه سازی عبارتست از عمل یا فرایند نیازسنجی، انتخاب، سفارش، تهیه و دسترس پذیر ساختن محتوای منابع اطلاعاتی مورد نیاز جامعه کتابخانه از راه های خرید، مبادله یا سایر روش های مرسوم و ارزیابی مداوم آن ها.
جامعه کتابخانه:
جامعه کتابخانه بیمارستان بهارلو متشکل از کلیه اعضای هیات علمی،پزشکان متخصص ، دانشجویان ،پرستاران و کارکنان بیمارستان می باشد .
منابع کتابخانه:
منابع کتابخانه در فرایند مجموعه سازی شامل کتاب های فارسی و لاتین چاپی و الکترونیکی، مجلات چاپی و الکترونیکی، پایگاه های اطلاعاتی و منابع سمعی و بصری می باشد کلیه منابع علمی حوزه علوم پزشکی و پرستاری جزءدامنه و پوشش منابع کتابخانه میباشد .
معیار کلی انتخاب و تهیه منابع:
انتخاب کتاب بر اساس نیازسنجی از جامعه استفاده کننده صورت می گیرد؛ که به این منظور معیارهای ذیل مورد توجه قرار می گیرد:
- در نظر گرفتن رسالت کتابخانه بیمارستان بهارلو
- نوع استفاده کننده و نیازهای جامعه کتابخوان بیمارستان بهارلو
- توجه به رشته های تحصیلی موجود در بیمارستان بهارلو
- فضا و تقسیم بودجه اختصاص داده شده
- توجه به منابع مرجع مورد نیاز
- توجه به گروه پژوهشی فعال در بیمارستان
انتخاب منابع
مسوولیت انتخاب مواد: مسئولیت اصلی انتخاب مواد با مسئول کتابخانه است. وی وظیفه سیاست گذاری، تدوین آیین نامه های انتخاب، وجین و اهداء منابع و نظارت بر فرایند مجموعه سازی و ارزیابی مجموعه کتابخانه را به عهده دارد .مسئول کتابخانه با هماهنگی مدیر گروهای پزشکی و با در نظر گرفتن نیازهای اعضاء هیئت علمی به ارائه یک لیست منسجم به کمیته تآمین منابع علمی اقدام می نماید.
کمیته تأمین وانتخاب منابع علمی
اعضاء کمیته انتخاب و تأمین منابع علمی متشکل از ریاست بیمارستان ، معاون آموزشی بیمارستان ، مسئول کتابخانه و مدیر بیمارستان می باشد .
روش تهیه منابع علمی
- خرید
خرید از نمایشگاهای بین المللی کتاب تهران و یا از ناشران کشور
- اهدا
- مبادله
منابعی که با توجه به سیاست های کتابخانه وجین می شوند. کتابخانه لیستی از منابع اطلاعاتی وجین شده مورد مبادله خود را در اختیار کتابخانه های دیگر قرار می دهد تا بعد از انتخاب اولیه، در مورد چگونگی مبادله، مذاکرات لازم صورت پذیرد
وجین
وجین فرایندی است که از طریق آن منابع مازاد، فرسوده و یا بی استفاده از مجموعه خارج می گردد. عمده ترین دلایلی که وجین کردن را برای کتابخانه ها ضروری می سازد، نیاز به کنترل و رشد مجموعه و روزآمد کردن آنها، محدود بودن فضای کتابخانه ها، نیاز جامعه به اطلاعات جدید و به روز، خط مشی و سیاست مجموعه سازی کتابخانه ها و ... از جمله عللی است که کتابداران را بر آن می دارد تا در صدد یافتن راه حل های مناسب جهت امر وجین کردن در کتابخانه ها برآیند.
کتابخانه این مرکز با توجه به نظر گروهای آموزشی و تجربه خود کتابدار:
۱. منابع کهنه که قابل صحافی و بازسازی نیستند
۲. منابعی که اعتبار علمی ندارند
۳. ویرایش های قدیمی تر یک عنوان ( حداکثر ۸ سال)
۴. منابعی که میزان استفاده از آنها در ۴ سال اخیر کم می باشد و یا بی استفاده هستند
۵. نسخه های تکراری بعضی از کتابها که مورد استفاده قرار نمی گیرند
به صورت دوره ای و بر حسب نیاز به وجین اقدام می کنند.
پس از خارج کردن این منابع از مجموعه در مراحل بعدی طبق آیین نامه( وجین کتب )تدوین شده از طرف مرکز اطلاع رسانی و کتابخانه مرکزی با منابع برخورد می شود
مجموعه سازی از طریق منابع اهدایی
یکی از روش های مورد استفاده درمجموعه سازی و تأمین منابع کتابخانه، دریافت منابع اهدایی است.هدایا شامل منابعی است که داوطلبانه و بدون انتظار پاداش به کتابخانه داده می شود. دریافت منابع اهدایی باید بر اساس خط مشی مجموعه سازی صورت پذیرد.
شرایط پذیرش منابع اهدایی
۱. همخوانی موضوع کتاب های علمی با مجموعه کتابخانه
۲. جدید و به روز بودن تاریخ انتشار کتاب ( تاریخ انتشار آنها بیش از ۴ سال قبل نباشد)
۳. دارا بودن ظاهر فیزیکی مناسب، قابل استفاده و بدون قلم خوردگی. لذا منابع اهدایی باید به شکل کتاب بوده و به صورت جزوه و یا اوراق پراکنده نباشد.
تبصره :بدیهی است کتابخانه در زمینه نگهداری و یا اهداء کتاب ها به سایر کتابخانه ها، اختیار تام خواهد داشت و هیچ شرطی از جانب اهداء کنندگان نمی پذیرد.
انواع منابع اهدایی:
- اهدایی از طرف جامعه استفاده کننده
- اهدایی ناشران
- اهدایی نویسنده یا مترجم
- کتابخانه های شخصی
تهیه و تنظیم:عصمت السادات حسینی
کارشناس و مسئول کتابخانه بیمارستان بهارلو
اسفند1402